METONYMIA / MÉTONYMIE
DE METONYMIA.
Quid est Metonymia?
R. Metonymia fit quatuor potissimum modis:
1. Cum causa, vel quasi causa, ponitur pro effectu, et cum rerum inventor et auctor usurpatur pro rebus ipsis, quas invenit: ut Mars pro bello, Cicero aut Virgilius, pro scriptis illorum; dux, pro exercitu. Sic Virgilius Æneid. lib. VIII, v. 180:
Onerantque canistris
Dona laboratæ Cereris, Bacchumque ministrant.
Ibi Ceres est pro pane, et Bacchus pro vino.
Item cum possessor usurpatur pro re possessa, ut cum ait Virgilius Æn. lib. II:
Jam proximus ardet
Ucalegon.
Hoc est domus Ucalegontis.
Huc refer Metonymiam qua ponitur nomen abstractum (causa formalis) pro nomine concreto, velut consoler la douleur, etc.
2. Fit Metonymia cum sumuntur effecta pro causis, ut scelus pro scelerato ipso; ita Comicus:
Ubi est scelus ille qui me perdidit?
Sa main désespérée
M’a fait boire la mort dans la coupe sacrée.
Marmontel.
La mort, id est, le poison.
Huc pertinet Metonymia qua id, quod proprium est effectui, tribuitur causæ; et hoc poetis valde familiare est: ita timor dicitur fugax, mors dicitur pallida, morbi dicuntur pallentes; quia fuga est effectus timoris, et pallor est effectus morborum et mortis. Sic Horatius:
Pallida Mors æquo pulsat pede pauperum tabernas
Regumque turres.
Sic Virgilius:
Pallentes habitant Morbi, tristisque Senectus.
3. Fit Metonymia, cum res quæ continet, usurpatur pro re contenta, ut Roma pro Romanis, cœlum pro cœlestibus, terra pro terræ incolis.
4. Cum signum usurpatur pro re significata: ut toga pro pace; fasces pro magistratu. Ita Cicero in Pisonem:
Cedant arma togæ, concedat laurea linguæ.